تفاوت حجاب و پوشش چیست؟

حجاب مانع خاصّى است که باعث انفصال دو چیز از یک‏دیگر است، در حالى که ستر و پوشش، وصف انفصال را ندارد و مانعیّت، جدایى و غیریّت را نمى‏رساند. البته هر حجابى پوشش است، ولى هر پوششى حجاب نیست و نسبت میان این دو از نظر منطقى، عام و خاص است. در واقع، حجاب بار سنگین‏تر و مانع بیش‏ترى را در واسطه بودن داراست؛ زیرا معناى آن نوعى پرده‏دارى و پرده داشتن به‏طور انفصالى است، در حالى که پوشش پرده نمى‏خواهد و مى‏تواند حالت متّصل و چسبیده به بدن داشته باشد.

این تفاوت مفهومى و ماهوى میان پوشش و حجاب موقعیّت بسیار متفاوتى نسبت به وظیفه و تکلیف شرعى در پوشش و تحصیل عفاف ایجاد مى‏کند. حجاب، بار بسیار سنگین و گاه ناهنجارى‏هاى فراوانى را بر زن تحمیل مى‏نماید و چه بسیار مى‏شود که بدحجابى را به ارمغان مى‏آورد؛ در حالى‏که پوشش براى زن تعادل، آزادى، سلامت، راحتى، آسایش و عفاف کامل را بدون هیچ مشکلى مى‏نماید.

اسلام براى زن حجاب نیاورده، بلکه حجاب به صورت بدحجابى در میان اعراب نیز نظیر برخى دیگر از اقوام و ملل، مرسوم بوده است. اسلام تنها پوشش معقول و متعارف را جاى‏گزین بد حجابى و حجاب جاهلیّتِ قبل از اسلام ساخته است؛ پس نه حجاب و در کیسه کردن زن از اسلام است و نه بدحجابى و هر یک از این دو، افراط و تفریط در امر پوشش است. حجاب، گزاره‏اى بیش‏تر از تکلیف شرعى است و بدحجابى یا بى‏حجابى معروف- که چه بسیار مى‏شود با عدم پوشش هم‏راه گردد- گریز از حکم الهى است و اسلام با وجوب پوشش، تمامى انحرافات در این زمینه را تصحیح نموده است.

آن‏چه ره‏آورد دین مقدّس اسلام است و زن براى حفظ عفاف و پاکى خود به آن نیازمند مى‏باشد، «پوشش» است؛ نه «حجاب» یا «بد حجابى». به‏طور اساسى حجاب یک تکلیف الهى و حکم شرعى نیست؛ اگر چه بعضى از موارد و مصادیق آن از نظر عقل و شرع اشکال نداشته و صورت «اباحه» به خود مى‏گیرد، ولى ما در این مقام به دنبال الزام یا عدم الزام دین نسبت به دو امر حجاب و پوشش هستیم و تنها در این میان، پوشش است که از الزام شرعى برخوردار است.

*برگرفته از کتاب «زن مظلوم همیشه ی تاریخ»